Ημικρανία, διατροφή και τροφική δυσανεξία

Γράφει ο: Δρ. Μιχάλης Βικελής, Νευρολόγος, MSc in Headache Medicine, PhD

Πολλούς ανθρώπους απασχολεί το θέμα αν η ημικρανία σχετίζεται με την διατροφή και το αν η τροφική δυσανεξία μπορεί να προκαλέσει ημικρανία.

Τα 4 κυριότερα ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν για να καλυφθεί πλήρως το θέμα είναι τα εξής:

1. Η ημικρανία μπορεί να οφείλεται στη διατροφή μας;

Όπως αναφέρεται και σε άλλες ενότητες, αν και δεν ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες για το πως προκαλείται η ημικρανία, η ιατρική άποψη σήμερα είναι ότι ο εγκέφαλος των ανθρώπων με ημικρανία είναι λίγο διαφορετικός από των υπολοίπων ανθρώπων και, συγκεκριμένα, είναι πιο «ευαίσθητος» σε κάποια εξωτερικά ερεθίσματα. Έτσι, ένα ερέθισμα που σε κάποιον άνθρωπο χωρίς ημικρανία δεν θα προκαλούσε καμία αντίδραση, σε έναν άνθρωπο με ημικρανία μπορεί να προκαλέσει μία έντονη αντίδραση, δηλαδή μία κρίση ημικρανίας (με πόνο και όλα τα άλλα συμπτώματα). Αυτή η «υπεραντιδραστικότητα» του εγκεφάλου των ανθρώπων με ημικρανία οφείλεται σε γενετικούς λόγους, δηλαδή, στα γονίδια μας. Ωστόσο, τα γονίδια δεν είναι τα πάντα στην ημικρανία, καθώς απλά δημιουργούν την προδιάθεση για εμφάνιση ημικρανικών κρίσεων. 

Διάφοροι παράγοντες, οι οποίοι αποκαλούνται «εκλυτικοί» μπορούν να πυροδοτήσουν μία κρίση ημικρανίας, σε άτομα που έχουν αυτή την προδιάθεση. Μεταξύ των πιο συχνά αναφερόμενων εκλυτικών παραγόντων, βρίσκονται και διάφορες τροφές. Έτσι, δεν μπορούμε να πούμε ότι η ημικρανία οφείλεται στη διατροφή μας, αλλά απλά ότι ίσως μία συγκεκριμένη διατροφή μπορεί κάνει ορισμένους ανθρώπους με γενετική προδιάθεση για ημικρανία (και όχι βέβαια όλους) πιο «επιρρεπείς» στην εμφάνιση ημικρανικών κρίσεων.

2. Υπάρχουν τροφές που προκαλούν κρίσεις ημικρανίας;

Εδώ και πάρα πολλά χρόνια υπάρχουν αναφορές ότι συγκεκριμένες τροφές και ροφήματα ή ποτά μπορούν να παίξουν το ρόλο του εκλυτικού παράγοντα για εμφάνιση ημικρανικών κρίσεων, σε ανθρώπους με την σχετική γενετική προδιάθεση. Περισσότερα έχουν ειπωθεί και γραφεί για τα αλκοολούχα ποτά και ιδιαίτερα το κόκκινο κρασί, τα τυροκομικά, τη σοκολάτα (και γενικότερα τα γλυκά), αλλαντικά, τις τυποποιημένες τροφές και τις κονσέρβες, το κινέζικο φαγητό και διάφορα άλλα. Ωστόσο, ασφαλώς και οι τροφές αυτές δεν πυροδοτούν κρίσεις σε κάθε άνθρωπο με ημικρανία. Αντίθετα, μάλλον είναι συνολικά ένα μικρό ποσοστό των ημικρανικών που παρουσιάζει τέτοια συσχέτιση της ημικρανίας με τροφές ή ποτά.

3. Πρέπει  οι άνθρωποι που υποφέρουν από ημικρανία να ακολουθούν συγκεκριμένη διατροφή;

Επειδή καμία συγκεκριμένη τροφή δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει κρίση ημικρανίας σε όλους ανεξαιρέτως τους ημικρανικούς ανθρώπους, οι γιατροί πρέπει να είναι προσεκτικοί πριν προβούν σε απαγορεύσεις τροφών, αλλά και οι ασθενείς δεν πρέπει να κάνουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες επειδή διάβασαν κάπου ότι κάποια τροφή βλάπτει. Η συσχέτιση λήψης συγκεκριμένης τροφής και πρόκλησης ημικρανικής κρίσης καλό είναι να τεκμηριώνεται μέσα από τήρηση ενός ημερολογίου κεφαλαλγιών. 

Αν κάποιος προσπαθήσει να αφαιρέσει από το διαιτολόγιο του όλες τις τροφές που έχει κατά καιρούς γραφεί ότι σχετίζονται με την ημικρανία, θα καταλήξει να μην μπορεί να φάει σχεδόν τίποτα, με αμφίβολο ωστόσο αποτέλεσμα για τις ημικρανίες του, καθώς μπορεί να υπάρχουν πολλοί και διάφοροι άλλοι εκλυτικοί παράγοντες. Αυτό δεν σημαίνει ότι άνθρωποι με ημικρανία μπορούν αλόγιστα να τρέφονται με ανθυγιεινές τροφές. Σε κάθε περίπτωση, μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή δεν έβλαψε ποτέ κανέναν! Στα πλαίσια λοιπόν μιας συνολικότερα υγιεινής διατροφής, υπάρχουν τρόφιμα που πιθανώς θα μπορούσε να αποφεύγει ένας άνθρωπος με συχνές κρίσεις ημικρανίας, και μία σχετική λίστα συχνά -αλλά όχι απαραίτητα σε όλες τις περιπτώσεις- δίδεται ως σύσταση σε ημικρανικούς που εξετάζονται στο Ιατρείο Κεφαλαλγίας Γλυφάδας. Σημαντικό στοιχείο είναι ότι επειδή η παράλειψη γευμάτων (ανεξαρτήτως περιεχομένου) μπορεί να λειτουργήσει ως εκλυτικός παράγοντας σε ορισμένους ανθρώπους, αν διαπιστωθεί κάτι τέτοιο μέσω του ημερολογίου κεφαλαλγιών οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει να λαμβάνουν τροφή σε σχετικά τακτικές ώρες.

4. Μπορεί η ημικρανία να σχετίζεται με τροφική δυσανεξία;

Η τροφική δυσανεξία είναι μια χρόνια αντίδραση του οργανισμού σε κοινές τροφές (π.χ. ψωμί, γάλα, ντομάτα, λάδι, κρέας, καφές, κ.λπ.). Τα συνηθέστερα συμπτώματά της έχουν να κάνουν με το πεπτικό σύστημα και είναι πόνος στο στομάχι και την κοιλιά, μετεωρισμός (φουσκώματα), δυσπεψία, διάρροιες ή και δυσκοιλιότητα, δυσπεψία. Η τροφική δυσανεξία διαγιγνώσκεται με ειδικό τεστ. που πρέπει να διεξάγεται από Ιατρούς και μόνο και συνίσταται στο να έρθουν σε επαφή τα λευκά αιμοσφαίρια του ασθενούς με το ανάλογο τροφικό συμπλήρωμα, αφού πρώτα ληφθεί μια μικρή ποσότητα αίματος και γίνει η κατάλληλη επεξεργασία. 

Με δεδομένο ότι η διεθνής επιστημονική νευρολογική κοινότητα αμφισβητεί ότι η τροφική δυσανεξία σχετίζεται με την ημικρανία, το τεστ διάγνωσης τροφικής δυσανεξίας δεν θα πρέπει γενικά να προτείνεται σε ημικρανικούς ασθενείς. Εξαίρεση μπορεί να αποτελέσουν μεμονωμένες περιπτώσεις ημικρανικών ασθενών, και μόνο εάν ο νευρολόγος που τους παρακολουθεί  έχει συγκεκριμένη κλινική υποψία.

Ιατρείο Κεφαλαλγίας

Λαζαράκη 8 Γλυφάδα 
Μεσογείων 402 Αγ.Παρασκευή

Τηλ. Κέντρο: 210 9681760
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Σκοπός του headaches.gr είναι η παροχή γνώσεων για τους πονοκεφάλους με τρόπο απλό και κατανοητό για όλους και όχι η παροχή εξειδικευμένων και δυσνόητων ιατρικών πληροφοριών.

Μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας στο Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.