Ημικρανίες: Μύθοι και αλήθειες
- Intro Text (Dynamic):
Υπάρχουν άνθρωποι με ημικρανία που δεν τους μπορεί να τους βοηθήσει κανένα φάρμακο; Οι ημικρανίες οφείλονται στη διατροφή; δείτε την απάντηση σε αυτούς αλλά και άλλους μύθους για την ημικρανία...
Ημικρανίες: Μύθοι και αλήθειες
Είναι γεγονός ότι στην χώρα μας, όπως και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων με ημικρανίες ή άλλους πονοκεφάλους δεν έχει διαγνωστεί σωστά από ειδικό γιατρό. Με άλλα λόγια, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν άνθρωποι με ημικρανία που δεν γνωρίζουν ότι οι πονοκέφαλοι τους είναι ημικρανίες, αλλά και το ότι υπάρχουν άνθρωποι με άλλα είδη πονοκεφάλων (για παράδειγμα: με πονοκέφαλο τάσεως ή με αθροιστική κεφαλαλγία) που πιστεύουν ότι πάσχουν από ημικρανίες.
Σε κάθε περίπτωση, άνθρωποι με αδιάγνωστους πονοκεφάλους, πιθανότατα δεν λαμβάνουν και την καλύτερη δυνατή θεραπεία, αφού η σωστή θεραπεία χορηγείται μετά τη σωστή διάγνωση από το γιατρό (και όχι χωρίς διάγνωση από τον συγγενή, τον φαρμακοποιό ή κάποιον άλλο).
Το Ηeadaches.gr αποσκοπεί στην ενημέρωση του κοινού για θέματα πονοκεφάλων και ημικρανιών, θεωρώντας ότι αυτό είναι ουσιαστικό βήμα προς τη σωστή διάγνωση και θεραπεία τους, η οποία βέβαια πρέπει να γίνεται από ειδικό ιατρό και μόνο.
Στην προσπάθεια για καλύτερη ενημέρωση του κοινού, η ενότητα που βρίσκεστε αυτή τη στιγμή φιλοδοξεί να διευκρινίσει τι είναι σωστό και τι λαθεμένο, πάνω σε ευρέως διαδεδομένα ερωτήματα για τις ημικρανίες για τα οποία μεγάλο μέρος του κοινού δεν γνωρίζει την σωστή απάντηση (μέρος του κειμένου που ακολουθεί έχει ήδη δημοσιευτεί σε σχετικό άρθρο στην ιστοσελίδα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων).
Τα ερωτήματα που θα απαντηθούν είναι:
-
Ημικρανία και πονοκέφαλος είναι το ίδιο;
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ημικρανία και πονοκέφαλος είναι ακριβώς το ίδιο, αλλά αυτή η άποψη είναι λαθεμένη. Η ημικρανία είναι απλά μία από τις πολλές αιτίες που προκαλούν πονοκέφαλο. Ο ειδικός στους πονοκεφάλους γιατρός μπορεί εύκολα να ξεχωρίσει την ημικρανία από άλλους πονοκεφάλους, αφού η ημικρανία έχει χαρακτηριστική εικόνα. Τα πιο τυπικά χαρακτηριστικά της ημικρανίας (δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν όλα σε όλους τους ανθρώπους με ημικρανία) είναι ο μεγάλης έντασης πόνος,, που μπορεί να είναι ρυθμικός - «σαν να χτυπάει ένα σφυρί μέσα στο κεφάλι μου», αναφέρουν πολλοί ασθενείς- και συνυπάρχει δυσανεξία σε ήχους, οσμές φώτα αλλά και τάση προς έμετο (για τη συμπτωματολογία της ημικρανίας δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα).
Η διάκριση της ημικρανίας από άλλες μορφές πονοκεφάλου είναι σημαντική για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί οι ασθενείς με ημικρανίες τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε ιδιαίτερες παρακλινικές εξετάσεις, κάτι που είναι απαραίτητο σε περιπτώσεις άλλων πονοκεφάλων, και δεύτερον γιατί η θεραπεία της ημικρανίας γίνεται με συγκεκριμένα, εξειδικευμένα φάρμακα και είναι αρκετά διαφορετική από τις θεραπείες που χορηγούνται σε άλλες μορφές πονοκεφάλων (δείτε περισσότερα για την ειδική θεραπεία των κρίσεων ημικρανίας, αλλά και την προληπτική θεραπεία της ημικρανίας στις σχετικές ενότητες).
-
Υπάρχουν άνθρωποι με ημικρανία που δεν τους μπορεί να τους βοηθήσει κανένα φάρμακο;
Πολλοί άνθρωποι λαθεμένα πιστεύουν ότι δεν υπάρχει κανένα αποτελεσματικό φάρμακο για τις ημικρανίες τους και έτσι, το μόνο που μπορούν να κάνουν όταν έχουν μία κρίση είναι να υποφέρουν, κάνοντας υπομονή, μέχρι να περάσει. Αυτή η πεποίθηση αντανακλά τα όσα συνέβαιναν στο παρελθόν, όταν και πραγματικά δεν υπήρχαν αποτελεσμαστικές θεραπείες για τις ημικρανίες. Έτσι, έχοντας στο μυαλό τους την εικόνα κάποιου γονέα ή συγγενή που υπέφερε από ημικρανίες και περνούσε τις κρίσεις ξαπλωμένος στο κρεββάτι, πολλοί άνθρωποι λαθεμένα πιστεύουν ότι το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να πάρουν κάποιο παυσίπονο και να κάνουν υπομονή.
Ωστόσο, στην εποχή μας τα πράγματα έχουν αλλάξει ριζικά από το τι συνέβαινε ακόμη και 10 χρόνια πριν και η φαρμακευτική θεραπεία της ημικρανίας είναι στις περισσότερες περιπτώσεις πολύ επιτυχημένη. Η σύγχρονη φαρμακευτική θεραπεία της ημικρανίας μπορεί να γίνει με μία μεγάλη ποικιλία σκευασμάτων, και έχει δύο σκέλη: τη θεραπεία των κρίσεων και την προφυλακτική θεραπεία.
Δείτε στις σχετικές ενότητες περισσότερα στοιχεία για την ειδική Συμπτωματική και Προληπτική θεραπεία της ημικρανίας.
-
Οι ημικρανίες εμφανίζονται εξίσου και στα δυο φύλα;
Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι οι ημικρανίες εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, υπάρχουν αρκετοί που θεωρούν ότι εμφανίζονται εξίσου και στα δυο φύλα, άποψη που είναι καταφανώς λαθεμένη.
Σύμφωνα με στατιστικές μελέτες, η ημικρανία εμφανίζεται τρεις φορές συχνότερα στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες. Στο σύνολο του πληθυσμού, περίπου μία στις επτά γυναίκες πάσχει από ημικρανία, με το ποσοστό μάλιστα να αυξάνεται στις ηλικιακές ομάδες 20-45 ετών, με μία στις πέντε ή στις τέσσερις γυναίκες σε αυτές τις ηλικίες να πάσχει από ημικρανία.
Η πλειονότητα των γυναικών που πάσχουν από ημικρανία αναφέρουν ότι, αν και μπορεί να εμφανίζονται οποιαδήποτε στιγμή μέσα στον μήνα, οι ημικρανικές κρίσεις συχνά σχετίζονται με την μηνιαίο κύκλο τους, εμφανιζόμενες κοντά στην έμμηνο ρύση ή στην ωορρηξία. Αυτές οι κρίσεις ημικρανίας πιθανώς να σχετίζονται με τη διακύμανση των επιπέδων των οιστρογόνων. Υπάρχει η αντίληψη ότι οι αυτές οι ημικρανικές κρίσεις, οι κρίσεις καταμήνιας ημικρανίας όπως τις αποκαλούμε είναι πιο έντονες και πιο δύσκολο να θεραπευθούν από άλλες ημικρανικές κρίσεις, ωστόσο, η χορήγηση προσεκτικά επιλεγμένης θεραπευτικής αγωγής μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.
Οι απόψεις περί θετικής ή αρνητικής επίδρασης των αντισυλληπτικών χαπιών στην ημικρανία διίστανται και φαίνεται ότι η περιεκτικότητα των αντισυλληπτικών σε οιστρογόνα καθορίζει την πρόκληση ή μη ημικρανίας.
Για τη σχέση ημικρανίας και γυναικείου φύλου και ορμονών δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα Ορμόνες και ημικρανία.
-
Οι ημικρανίες είναι κληρονομικές;
Η τρέχουσα άποψη των περισσότερων ειδικών είναι πως υπάρχει σαφής γενετική προδιάθεσή για την εμφάνιση ημικρανίας. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που παρουσιάζουν ημικρανία έχουν στο γενετικό τους υλικό την προδιάθεση για κρίσεις ημικρανίας, δηλαδή ότι ότι το γενετικό υλικό που πήραν από τη μητέρα τους (συνηθέστερα για την ημικρανία) ή τον πατέρα τους (ή και ο συνδυασμός του γενετικού των δύο γονέων) έχει τέτοιους συνδυασμούς γονιδίων, που υπό ορισμένες συνθήκες οδηγούν στην εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας.
Αν και, μέχρι τώρα, δεν έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη κάποιου μεμονωμένου συγκεκριμένου γονιδίου που να ευθύνονται για την ύπαρξη κληρονομικότητας στην ημικρανία, τουλάχιστον για τις περισσότερες μορφές της πάθησης, η ανακάλυψη τα τελευταία χρόνια των υπευθύνων γονιδίων για μία σπάνια μορφή ημικρανίας, την "οικογενή ημιπληγική ημικρανία", αλλά και για ένα σπάνιο κληρονομικό σύνδρομο που συχνά εμφανίζεται με ημικρανικές κρίσεις (σύνδρομο CADASIL) δίνει ελπίδες ότι μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια θα έχουμε σημαντικές εξελίξεις και θα αποκαλυφθεί το γενετικό υπόβαθρο της ημικρανίας.
Για την σχέση γονιδίων και ημικρανίας δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα του Headaches.gr
-
Ορισμένες τροφές προκαλούν ημικρανίες;
Αν και πραγματικά, σε ορισμένους ανθρώπους κάποιες συγκεκριμένες τροφές μπορούν να προκαλέσουν έκλυση κρίσεων ημικρανίας, οι αυθαίρετες γενικεύσεις και η προσπάθεια εμπορικής εκμετάλλευσης του θέματος έχουν οδηγήσει μεγάλη μερίδα του κοινού να πιστεύει στην λαθεμένη άποψη ότι πάντοτε οι ημικρανίες οφείλονται στις τροφές.
Εδώ και πάρα πολλά χρόνια υπάρχουν αναφορές ότι συγκεκριμένες τροφές και ροφήματα μπορούν να προκαλέσουν ημικρανικές κρίσεις σε ορισμένους ασθενείς. Ωστόσο, καμία τροφή δεν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει κρίση ημικρανίας σε όλους τους ημικρανικούς ασθενείς, ενώ ακόμη και ασθενείς που έχουν παρατηρήσει συσχέτιση κάποιας τροφής με κρίσεις ημικρανίας, σπάνια θα πουν ότι αυτό συμβαίνει κάθε φορά, κάτι που θα αποδείκνυε τη συσχέτιση.
Έτσι, οι γιατροί πρέπει να είναι προσεκτικοί πριν προβούν σε απαγορεύσεις τροφών, αλλά και οι ασθενείς δεν πρέπει να κάνουν αλλαγές στις διατροφικές τους συνήθειες επειδή διάβασαν κάπου ότι κάποια τροφή βλάπτει.
Απαραίτητο είναι να τεκμηριώνεται η συσχέτιση λήψης συγκεκριμένης τροφής και πρόκλησης ημικρανικής κρίσης μέσα από τήρηση ενός ημερολογίου κεφαλαλγιών. Μόνο όταν καταγραφεί συσχέτιση με αυτόν τον τρόπο είναι σκόπιμο να προτείνεται αλλαγή των διατροφικών συνηθειών του ασθενούς.
Για τη σχέση διατροφής και ημικρανίας δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα Ημικρανία, διατροφή και τροφική δυσανεξία.
-
Οι ημικρανίες μπορεί να προκληθούν από διάφορες καταστάσεις όπως η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων, ορισμένες παθήσεις, ακόμη και από πείνα;
Μία τεράστια ποικιλία παραγόντων, που αποκαλούνται “εκλυτικοί παράγοντες”, μπορεί να επηρεάσει την εμφάνιση κρίσεων ημικρανίας σε ανθρώπους που έχουν τη σχετική προδιάθεση.
Ορισμένα φάρμακα, όπως κάποια που χρησιμοποιούνται σε καρδιοπάθειες, μπορούν να προκαλέσουν ημικρανική κρίση σε κάποιον ασθενή με ημικρανία. Αυτές οι περιπτώσεις όμως είναι μάλλον ασυνήθιστες στην πράξη.
Πολλές παθολογικές παθήσεις μπορούν να προκαλέσουν πονοκέφαλο, ο οποίος αν και μπορεί να μοιάζει στην ημικρανία, σπάνια θα έχει τυπική εικόνα. Σε κάθε περίπτωση ασθενούς με πονοκέφαλο που δεν έχει τυπική εικόνα ημικρανίας (ή άλλης πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας) πρέπει να πραγματοποιείται έλεγχος, για να αποκλειστεί ή ύπαρξη μίας σοβαρής υποκείμενης πάθησης, όπως εγκεφαλικού ανευρύσματος ή άλλης αγγειακής δυσπλασίας, όγκου του εγκεφάλου, κροταφικής αρτηριίτιδας κ.α. (δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα για τις Άλλες Κεφαλαλγίες).
Σε ορισμένους ανθρώπους η ημικρανία εμφανίζεται αν υπάρξει παράλειψη κάποιου γεύματος ή βρίσκονται σε νηστεία. Πρόκειται συνήθως για ασθενείς που έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε οποιαδήποτε αλλαγή του καθημερινού τους προγράμματος, είτε αυτό αφορά τα γεύματα είτε τον ύπνο ή την ξεκούραση, καθώς ο εγκέφαλός τους υπεραντιδρά, «διαμαρτυρόμενος» για την αλλαγή. Είναι ευνόητο πως σε τέτοιες περιπτώσεις, η τήρηση ενός τακτικού ημερήσιου προγράμματος μπορεί να γλιτώσει τον ασθενή από ημικρανικές κρίσεις, πόνο και ταλαιπωρία.
Για την επίδραση διαφόρων παραγόντων στην ημικρανία δείτε περισσότερα στη σχετική ενότητα Εκλυτικοί παράγοντες και ημικρανία.
